Wizjoner, futurysta łączący technikę z rozwojem cywilizacji. Stanisław Lem to postać tak wyjątkowa, że jego twórczość wpływa także na osoby odpowiedzialne za tworzenie nowych technologii. Nagroda jego imienia jest więc skierowana do młodych naukowców, których odkrycia mogą w przyszłości zmienić świat.
Nagroda została ustanowiona w 2021 r. dla upamiętnienia 100. urodzin wybitnego polskiego powieściopisarza fantastyki naukowej, który w 1981 r. otrzymał doktorat honoris causa Politechniki Wrocławskiej.
Jej pierwszym laureatem został prof. Randall J. Platt, ekspert w dziedzinie inżynierii genetycznej, z Politechniki Federalnej w Zurychu. Zbudował tam zespół naukowy, który zajmuje się opracowaniem i doskonaleniem zastosowań technologii komórek wskaźnikowych. Tamtejsi naukowcy dążą do stworzenia zupełnie nowych metod inżynierii biomedycznej.
W 2022 r. nagrodę otrzymał prof. Samuel Stranks z Uniwersytetu w Cambridge, specjalista w dziedzinie optoelektroniki. Ze swoim zespołem pracuje nad nowymi materiałami do niedrogich urządzeń elektronicznych kolejnej generacji, które napędzą transformację energetyczną. W obrębie zainteresowań naukowców znajduje się budowa ogniw słonecznych generujących zieloną energię i paliwa, a także wydajne technologie oświetleniowe. Zajmuje się również detektorami rentgenowskimi do obrazowania medycznego.
Europejska Nagroda im. Stanisława Lema (Lem Prize) jest przeznaczona dla młodych naukowców (do 40. roku życia) studiujących lub prowadzących badania w Unii Europejskiej oraz krajach stowarzyszonych, biorących udział w programie Horyzont Europa. Jest przyznawana corocznie za niedawne odkrycie lub znaczące osiągnięcie w szeroko rozumianych dziedzinach nauki i inżynierii, z silnymi elementami technologii, interdyscyplinarności, kreatywności i wizji.
Nominacje zawierające opis odkrycia lub osiągnięcia, listę publikacji wraz z listami polecającymi należy przesłać do 30 września na adres lemprize@pwr.edu.pl.
Laureata bądź laureatkę wybiera kapituła, której przewodniczy prof. Reimund Neugebauer (przewodniczący Towarzystwa Fraunhofera). W jej skład wchodzą wybitni naukowcy z zagranicy i Politechniki Wrocławskiej oraz Tomasz Lem, syn pisarza. Nazwisko zwycięzcy Lem Prize 2023 poznamy 15 listopada, w dniu Święta Politechniki Wrocławskiej.