Obskurny wygląd, sypiące się tynki i dziurawe, nieremontowane od lat dachy – w takim stanie są największe cztery bunkry w mieście. Obecnie miasto odnawia budowlę przy pl. Strzegomskim, gdzie kładziony jest nowy dach i elewacja. Od wojny budynek należał do obrony cywilnej, czyli Centrum Zarządzania Kryzysowego (CZK) we Wrocławiu.
Z tyłu znajduje się bar, na parterze sklepy. Przez 15 lat w schronie mieściła się potężna hurtownia fajerwerków, która niedawno musiała opuścić pomieszczenia.
- Piętro wynajmowaliśmy od miasta, niestety musieliśmy się przenieść poza Wrocław. W bunkrze jest zimno i nieprzyjemnie dla ludzi, istniały tam jednak doskonałe warunki do przechowywania petard i fajerwerków – mówi Aneta Siwarga, właścicielka hurtowni i firmy organizującej największe pokazy sztucznych ogni na Dolnym Śląsku.
Stała temperatura i mrok to idealne miejsce do przechowywania związków chemicznych. Gdyby nawet doszło do wybuchu lub samozapłonu materiałów pirotechnicznych, grube na kilka metrów ściany wytrzymałyby detonację.
Tunel pod lazaretem
Do dziś nie wiadomo, jaką obiekt przy pl. Strzegomskim miał pełnić funkcję. Wybudowano go w 1942 roku. Niemcy podczas wojny bronili go zażarcie, w końcu zdobyli go Rosjanie. Okrągłe okienka nie były jednak otworami strzelniczymi, a miejscami na wentylatory. Niektórzy twierdzą, że miał tu być lazaret połączony z tunelem do stacji Wrocław – Mikołajów.
- Obiekt znajdował się w fatalnym stanie, a jego wygląd pozostawiał wiele do życzenia. Po remoncie zagospodarujemy go na magazyny sprzętu przeciwpożarowego – zapowiada Dariusz Chorążykiewicz z wydziału bezpieczeństwa i zarządzania kryzysowego CZK.
Wiele lat temu miasto zgodziło się na wynajem powierzchni i działalność gospodarczą w schronach zastrzegając jednocześnie, że w chwili mobilizacji bądź zagrożenia sklepikarze mają zwinąć się w ciągu kilku godzin.
Wiele obiektów tego typu w Polsce wynajmuje się nie tylko na działalność handlową, ale i muzealną.
- Oczywiście w bunkrach można prowadzić różną działalność. Jednak każdą przebudowę trzeba robić rozważnie, uzgadniając plany z miejskim konserwatorem zabytków – tłumaczy Piotr Fokczyński, architekt miejski.
Bunkier jak galeria
W bunkrze przy ulicy Ołbińskiej od 10 lat przechowywane są dzieła sztuki należące do wrocławskiego muzeum narodowego.
W latach 90. zbiory muzeum mieściły się w Lubiążu. Panowały tam rewelacyjne warunki do przechowywania obrazów i starych dzieł sztuki, które również wymagają stałej wilgotności i temperatury. Fundacja Lubiąż spowodowała jednak, że muzealnicy musieli się wynieść.
- Pięciokondygnacyjny bunkier ma głęboką piwnicę. Niestety, została zalana podczas lipcowej powodzi w 1997 roku. Jest tu chłodno i nie są to idealne warunki do przechowywania dzieł sztuki. – mówi Małgorzata Korżel – Kwaśna z sekretariatu do spraw naukowo – oświatowych muzeum.
W fatalnym stanie jest elewacja budynku przy ul. Stalowej, w którym również mieszczą się drobne sklepiki. Na tyłach znajduje się zdewastowany sklep, a drzwi schronu cuchną uryną pijaczków, którzy tam imprezują.
Kolejny bunkier przy ulicy Ładnej wkomponowany jest w ciąg kamienic. Należy on do wydziału bezpieczeństwa i zarządzania kryzysowego Dolnośląskiego Urzędu Wojewódzkiego (DUW).
Trzymamy w nim sprzęt do ratowania ludzi w razie różnych klęsk i katastrof. Są tam m.in. koce oraz maski przeciwgazowe – mówi Lech Gołębiewski, kierownik wydziału logistyki DUW.
