Prawie połowa ankietowanych twierdzi, że Polacy za granicą zbyt łatwo rezygnują ze swoich zawodowych ambicji.
Doroczne badanie opinii nt. emigracji to uzupełnienie dla realizowanego na łamach Bankier.pl projektu TamMieszkam - serii rozmów analizujących warunki życia w innych krajach. W tegorocznej edycji ankiety pojawiły się dwie nowości. Po pierwsze, chcieliśmy sprawdzić, na ile głośne wydarzenia minionego roku – zamachy terrorystyczne oraz napływ uchodźców do Europy – wpływają na decyzje emigracyjne Polaków. Po drugie, w odniesieniu do deklaracji polityków o zatrzymaniu w kraju polskich specjalistów, szczególną uwagę poświęciliśmy emigracji osób z wykształceniem wyższym.
W prowadzonym na łamach Bankier.pl - od 25.04.2016 do 22.05.2016 r. - badaniu wzięło udział łącznie 1406 osób. 77% (1088) respondentów deklaruje wykształcenie wyższe. 78% ankietowanych „wykształconych” stanowią mężczyźni, 40% osób jest w wieku 31-40 lat, 30% w wieku 26-30 lat, 14% osiągnęło pełnoletniość, ale nie ma jeszcze 25 lat, 11% jest w wieku 41-50 lat, zaledwie 5% ukończyło 50. rok życia. 7 na 10 osób jest pracownikiem najemnym, 18% prowadzi własną działalność gospodarczą, 7% stanowią studenci, a 4% osoby bezrobotne. 69% osób mieszka w Polsce, 31% za granicą – przede wszystkim w Wielkiej Brytanii (26%), Niemczech (16%), Szwajcarii, Irlandii (po 6%), Stanach Zjednoczonych i Francji (po 5%), 17% zaznaczyło na zdefiniowanej liście odpowiedź „inne”.
Dalsza szczegółowa analiza dotyczy odpowiedzi udzielanych przez respondentów deklarujących wykształcenie wyższe.
Wielu chętnych na emigrację „na próbę”
43% osób z wyższym wykształceniem biorących udział w badaniu, a mieszkających obecnie w Polsce deklaruje, że zamierza wyjechać z Polski na stałe w ciągu najbliższych pięciu lat. 32% mówi „nie wiem”, a co czwarta osoba zaprzecza, jakoby miała takie plany. Znacznie wyższy (69%) jest odsetek osób odpowiadających twierdząco na pytanie, czy chciałyby w ciągu najbliższych pięciu lat wyjechać na co najmniej kilka miesięcy, z opcją pozostania na stałe. Tylko 19% twierdzi, że nie chciałoby spróbować takiej emigracji „na próbę”, niepewnych jest 12%.
Najpopularniejszymi potencjalnymi kierunkami emigracji wśród osób z wyższym wykształceniem są: Wielka Brytania i Stany Zjednoczone (po 11%), Australia (10%) i Kanada (8%).
Czołowym powodem, dla którego polscy specjaliści mieszkający dziś w Polsce zdecydowaliby się na wyjazd z kraju, jest chęć podniesienia jakości życia, deklarowana przez 20% osób rozważających emigrację. Wśród trzech najczęściej wskazywanych przyczyn ewentualnego wyjazdu pojawia się także chęć zalezienia pracy lepiej płatnej niż w Polsce (18%) oraz rozwinięcie kariery, nabycie ciekawego doświadczenia, praca z najlepszymi (15%). Co dziesiąta osoba wskazuje, że zdecydowałaby się na taki krok po to, by zapewnić swoim dzieciom lepszy start w przyszłość.
Skłonni do emigracji nie są wolni od obaw. Przy pytaniu o potencjalne konsekwencje emigracji wywołujące największy strach u osób mieszkających w Polsce najczęściej wskazywano silną tęsknotę za Polską, rodziną, bliskimi oraz poczucie, że w nowym kraju nie jest się u siebie.
Zapytaliśmy ankietowanych również o to, jak oceniają swoje szanse na nowym rynku pracy. 36% osób z wyższym wykształceniem mieszkających w Polsce a nie wykluczających emigracji spodziewa się, że po przeprowadzce do innego kraju pracę znalazłoby w ciągu pierwszego miesiąca pobytu. 23% ocenia, że zajęłoby im to kwartał, natomiast co piąta osoba wyjechałaby do umówionej wcześniej pracy. 58% ankietowanych wierzy, że za granicą wykonywałoby pracę adekwatną do swoich kwalifikacji i wykształcenia, 20% spodziewa się, że będzie wykonywało pracę poniżej swoich kwalifikacji, stając się tym samym ofiarami zjawiska "marnotrawstwa mózgów".
Terroryzm i uchodźcy a emigracja - na razie bez związku
Czy niedawne zamachy terrorystyczne i podwyższone ryzyko terroryzmu w niektórych krajach miałoby wpływ na wybór kraju, w którym się osiedlisz? – pytaliśmy uczestników badania. 43% osób z wyższym wykształceniem nie wykluczających emigracji wskazuje, że ten czynnik do tej pory pozostawał bez wpływu, przy czym może to ulec zmianie w przyszłości. 27% zdecydowanie deklaruje, że działania terrorystów nie wpłynęły i nie wpłyną na ich decyzję, 23% osób twierdzi, że z powodu minionych wydarzeń zmieniło wcześniej planowany kierunek na inny.
|
Czy w razie emigracji wskazane zjawisko miałoby wpływ na wybór kraju, w którym się osiedlisz? |
||
|
"zamachy i podwyższone ryzyko terroryzmu" |
"napływ uchodźców i migrantów do Europy" |
|
|
Ten czynnik do tej pory nie miał wpływu, ale może to ulec zmianie |
43% |
38% |
|
Nie, ten czynnik nie miał i nie będzie miał wpływu na moją decyzję |
27% |
32% |
|
Tak, z tego powodu zmieniłem wcześniej planowany kierunek na inny |
23% |
23% |
|
Nie zastanawiałem się nad tym |
7% |
7% |
|
N=561, na pytanie odpowiadali respondenci, którzy planują lub nie wykluczają emigracji w ciągu najbliższych 5 lat. Źródło: Bankier.pl - II badanie opinii nt. emigracji |
||
Podobnie rozkładają się głosy w odpowiedzi na pytanie o uchodźców. Dla 38% ankietowanych ich zwiększona obecność w niektórych państwach na ten moment nie ma znaczenia dla wyboru kraju emigracji, choć zastrzegają oni, że może to ulec zmianie w przyszłości. 32% osób nie zwracało ani nie zamierza zwracać uwagi na tę kwestię przy dokonywaniu decyzji o wyjeździe. Co piąta osoba już dokonała z powodu napływu uchodźców zmiany decyzji o docelowym kraju emigracji.
Po wyjeździe problemem okazała się tęsknota
31% ankietowanych posiadających wyższe wykształcenie mieszka dziś poza granicami Polski. Wśród najczęściej wskazywanych powodów ich wyjazdu dominowały odpowiedzi (można było podać maksymalnie trzy): „żeby rozwinąć swoją karierę i zdobyć doświadczenie” (23% głosów), "żeby znaleźć pracę lepiej płatną niż w Polce” (22%), „żeby podnieść jakość życia” (19%).
Polscy specjaliści przebywający na emigracji nie wracają do kraju głównie ze względu na atrakcyjniejsze warunki zawodowe za granicą (39% odpowiedzi; można było wskazać maksymalnie trzy najważniejsze powody) oraz z powodu wyższego statusu społecznego za granicą (16%). Zaledwie 12% odpowiedzi dotyczyło względów rodzinnych/osobistych jako przeszkody do powrotu do Polski.
Najczęściej wskazywanym jako poważny problemem wśród emigrantów okazała się silna tęsknota za Polską i bliskimi oraz towarzyszące im poczucie, że nie jest się u siebie.
43% specjalistów deklaruje, że wyjechało za granicę do wcześniej umówionej pracy. 16% znalazło pracę w ciągu pierwszego miesiąca pobytu, 13% - w ciągu kilku dni.
Czy bohaterowie polskiego drenażu mózgów stali się też ofiarami marnotrawstwa mózgów? Co piąty ankietowany twierdzi, że wykonuje za granicą pracę poniżej swoich kwalifikacji i wykształcenia. 68% uznaje, że wykonywana przez nich praca jest adekwatna do ich predyspozycji.
Polacy o Polakach za granicą – mają dobrą renomę, rezygnują zbyt łatwo
Wszyscy ankietowani – niezależnie od miejsca zamieszkania – odpowiadali również na cztery pytania o sytuację polskich specjalistów za granicą. 74% osób uważa, że polscy specjaliści z wykształceniem wyższym mają dobrą renomę za granicą. 7% nie zgadza się z takim stwierdzeniem.
47% ankietowanych zgadza się ze stwierdzeniem, że polscy specjaliści z wykształceniem wyższym na emigracji pracują poniżej swoich kwalifikacji. 31% nie zgadza się z tym stwierdzeniem, pozostali nie mieli zdania.
|
Czy zgadzasz się ze stwierdzeniami, że: |
|||
|
TAK |
NIE |
NIE MAM ZDANIA |
|
|
"Polscy specjaliści z wykształceniem wyższym mają dobrą renomę za granicą" |
74% |
7% |
19% |
|
"Polacy z wyższym wykształceniem pracują na emigracji poniżej swoich kwalifikacji" |
47% |
31% |
22% |
|
"Polacy z wyższym wykształceniem na emigracji zbyt łatwo rezygnują ze swoich zawodowych ambicji" |
45% |
30% |
25% |
|
"Polscy specjaliści z wykształceniem wyższym są za granicą opłacani gorzej niż specjaliści z innych krajów" |
29% |
36% |
35% |
|
N=1088. Źródło: Bankier.pl - II badanie opinii nt. emigracji |
|||
45% pytanych twierdzi, że Polacy z wyższym wykształceniem na emigracji zbyt łatwo rezygnują ze swoich zawodowych ambicji. 30% nie zgadza się z tym stwierdzeniem, pozostali nie mieli zdania.
Większość, bo 36% badanych nie zgadza się ze stwierdzeniem, że polscy specjaliści z wyższym wykształceniem są za granicą opłacani gorzej niż specjaliści z innych krajów. Rację takiemu twierdzeniu przyznało 29%, pozostali nie mieli zdania na ten temat.
