Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych może sprawdzać zwolnienia lekarskie. Taką możliwość daje mu ustawa o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Zgodnie z zawartymi w niej przepisami ZUS prowadzi kontrolę zarówno prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do pracy, jak i prawidłowości wykorzystania zwolnień lekarskich.
Tylko w zakresie kontroli prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do pracy lekarze orzecznicy ZUS stwierdzili, że 9,7 tys. osób przebywających na zwolnieniu lekarskim w I kwartale tego roku było zdolnych do pracy. W efekcie wstrzymano tym osobom dalszą wypłatę zasiłku chorobowego na łączną kwotę 2,4 mln zł, która objęła okres 50,5 tys. dni.
Z kolei w ramach przeprowadzonej od stycznia do marca kontroli prawidłowości wykorzystania zwolnień lekarskich kontrolerzy ZUS pozbawili prawa do zasiłku chorobowego 741 osób. Skutkowało to cofnięciem wypłaty świadczeń na kwotę 717 tys. zł.
Zgodnie z zapisami ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa ZUS ma też obowiązek obniżyć podstawę wymiaru zasiłku oraz świadczenia rehabilitacyjnego wszystkim tym osobom, którym ustał tytuł do ubezpieczenia. W takim przypadku zasiłek oraz świadczenie rehabilitacyjne ograniczane jest do 100 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Obniżone z tego tytułu wypłaty świadczeń chorobowych w pierwszym kwartale tego roku osiągnęły sumę 35,5 mln zł, a dotyczyły blisko 61 tys. osób.
Drugim z powodów, który skutkuje ograniczeniem wysokości wypłacanych świadczeń chorobowych jest niedostarczenie na czas płatnikowi (pracodawcy) zwolnienia lekarskiego. Czas na dostarczenie zwolnienia to natomiast 7 dni od daty jego otrzymania. Za każdy dzień ponad ten termin ZUS obniża wysokość wypłacanego zasiłku chorobowego i opiekuńczego o 25 proc. W okresie styczeń-marzec kwota ograniczonych z tego tytułu wypłat świadczeń wyniosła 2,4 mln zł.
ZUS przypomina jednocześnie, że prawo przeprowadzania kontroli prawidłowości wykorzystania zwolnień lekarskich mają również pracodawcy zatrudniający powyżej 20 osób.
