Śnieżna zima pozwoliła kleszczom bezpiecznie przetrwać w ściółce trudne dla nich miesiące, skutecznie izolując je przed działaniem mrozów. Te małe pajęczaki, obudzone z zimowego letargu, już w marcu rozpoczynają okres żerowania, a tym samym zaczynają roznosić niebezpieczne choroby, w tym Kleszczowe Zapalenie Mózgu. Jedyną skuteczną ochroną przed tą wirusową chorobą są szczepienia ochronne. Wczesna wiosna to optymalny moment, aby rozpocząć cykl szczepień i umożliwić organizmowi wytworzenie odporności przed okresem weekendowych wyjazdów i wakacji.
Kleszczobus – mobilny punkt szczepień przeciw KZM do Wrocławia zawita w niedzielę, 21 marca. W godzinach 10.00 – 18.00 mieszkańcy Wrocławia w okolicach Centrum Handlowego Magnolia będą mogli przyjąć pierwszą dawkę szczepienia przeciw KZM, a także dowiedzieć się więcej o chorobie i przenoszących ją kleszczach.
Kleszcze atakują
Kleszcze z roku na rok poszerzają terytorium swojej aktywności. Ich tereny endemiczne przesuwają się na północ. Powstają nowe, jednostkowe ogniska KZM. Pajęczaki zakażone wirusem Flavi pojawiają się też w górach, na terenach coraz wyżej położonych.
Do niedawna kleszcze kojarzyły się z wakacyjnym wyjazdem do lasu lub na Mazury. Obecnie stały się problemem miejskim – jesteśmy świadkami ekspansji kleszczy w parkach i ogródkach działkowych. Repelenty, odzież szczelnie zakrywająca ciało i unikanie zarośli mogą zmniejszyć ryzyko ataku kleszcza, jednak nie stanowią przed nim stuprocentowej ochrony. Kleszcz wkłuwa się w skórę w jedną dziesiątą sekundy. Ta chwila może mieć poważne konsekwencje dla naszego zdrowia. Jedyną skuteczną metodą ochrony przed wirusem KZM i uniknięcia często dramatycznych następstw zapalenia mózgu jest szczepienie ochronne, szczególnie zalecane osobom podróżującym nawet na jeden dzień na tereny endemiczne.
Zaszczep się
Podróże po Polsce i krajach sąsiadujących mają swoje zalety: rodzime krajobrazy, znajoma kuchnia, przewidywalne warunki klimatyczne i bratnia kultura. Ta swojskość może wyciszać jednak obawę przed niebezpieczeństwem. Tymczasem wylegując się nad jednym z tysiąca mazurskich jezior, podczas trekkingu przez Jurę Krakowsko-Częstochowską, Alpy czy Dolomity, w czasie szkolnej wycieczki do Parków Narodowych, a także podczas wycieczki na dawne Kresy Rzeczpospolitej, podczas spływu Wilią na Litwie lub zwiedzając środkowoeuropejskie stolice, jesteśmy realnie narażeni na chorobę tak samo niebezpieczną, jak choroby tropikalne. Nikt nie wątpi, że warto się zaszczepić na tyfus czy tężec przed egzotycznym wyjazdem. Prawdopodobieństwo zakażenia się KZM na europejskich terenach endemicznych jest tak samo wysokie, jak durem brzusznym w Indiach. Dlatego konsultacje ze specjalistą medycyny podróży, który zaleci właściwe szczepienia ochronne, należy odbyć także przed wyjazdem w granicach Polski lub do jednego z krajów ościennych.
KZM jest chorobą endemiczną w 27 krajach europejskich, ale tylko 19 z nich udostępnia wiarygodne dane na temat liczby zachorowań. Poza Europą KZM jest endemiczne w Mongolii, Chinach, Kazachstanie, Japonii i w Korei Płd. Z powodu skomplikowanej diagnostyki i niespecyficznych objawów, kleszczowe zapalenie mózgu bywa często długo nierozpoznane. Środowisko naukowe stara się wypracować jednolite kryteria identyfikacji i gromadzenia informacji o zakażeniach KZM, aby na bieżąco opracowywać jak najdokładniejsze mapy terenów endemicznych. To trudne zadanie ze względu na stały rozwój rejonów występowania zakażonych kleszczy. Pojawiają się one co kilka miesięcy w nowych miejscach, coraz wyżej i dalej.
W latach 1990-2008 udokumentowano 162.835 przypadków KZM w Europie. Oznacza to, że roczna średnia zakażeń KZM na Starym Kontynencie wynosi 8570 przypadków. To ponad 23 zachorowania w ciągu jednego dnia!
Ekspert medycyny podróży, dr Martin Haditsch z Międzynarodowej Naukowej Grupy Roboczej ds. Kleszczowego Zapalenia Mózgu, uważa, że „lekarze specjalizujący się w dziedzinie medycyny podróży powinni dokładać starań w celu podnoszenia świadomości na temat KZM wśród osób podróżujących”. Ten renomowany medyk i biolog, pośród różnych sposobów zapobiegania KZM, na pierwszym miejscu wymienia szczepienie ochronne. „To najlepsza metoda prewencji zapalenia mózgu” – przekonuje specjalista ze Szpitala Sióstr Elżbietanek w Linzu.
