Ekspozycja powstała w Brukseli z okazji 50-lecia podpisania Traktatów Rzymskich, które dały podwaliny Unii Europejskiej. Przy pomocy najnowszych technik multimedialnych została na niej zaprezentowana historia naszego kontynentu w ostatnich dziesięcioleciach. Eksponaty pochodzą ze zbiorów kilkudziesięciu muzeów z wielu krajów.
Wystawa została jeszcze zaprezentowana w Madrycie, zanim przybyła do Wrocławia. Jej inauguracja zbiegła się z piątą rocznicą wstąpienia Polski do Unii Europejskiej i zbliżającą się dwudziestą rocznicą pokojowych przemian. W uroczystości brał udział minister kultury Bogdan Zdrojewski i były premier Tadeusz Mazowiecki.
- Wystawa ukazuje historię jednoczącej się Europy z uwzględnieniem losów poszczególnych narodów – powiedzieli dyrektorzy Muzeum Europy: Benoit Remiche i Krzysztof Pomian. – Na pewno niektórzy z nas odnajdą w tej opowieści swoje losy.
Po zakończeniu części oficjalnej chór dzieci z wrocławskich szkół i przedszkoli odśpiewał hymny Polski i Unii Europejskiej oraz… nieoficjalny hymn miasta, czyli piosenkę „Mkną po szynach niebieskie tramwaje”.
Potem wszyscy goście zostali zaproszeni do zwiedzania wystawy. W białych namiotach ustawionych wokół hali mogli odbyć niezwykłą podróż po ostatnich sześciu dekadach.
Opowieść zaczyna się w 1945 „roku zero”, kiedy zrujnowany wojną kontynent leżał w gruzach, a świat podeptano butami maszerujących armii.Ta sytuacja została przedstawiona w sali z panoramą zniszczonej Kolonii, smutną muzyką i planszami informującymi o ogromie strat. Udokumentowano też późniejsze trudne lata: karki na żywność, szycie ubrań z flag czy butów z tworzyw sztucznych. I powolne rodzenie się nadziei na lepszą przyszłość: początki tworzenie struktur ponadnarodowych oraz wzrost dobrobytu w zachodnich państwach. Nie pominięto jednak dramatycznych kart dziejów. Nostalgiczne przedstawienia urządzenia przeciętnego mieszkania w Niemczech czy we Francji lat sześćdziesiątych czy siedemdziesiątych sąsiadują z salą tortur w nadal faszystowskiej Hiszpanii oraz informacją o ogromie morderstw w czasach stalinowskich w środkowo-wschodniej Europie. Nie zabrakło nawet głosu na temat pozornie egzotycznej dekolonizacji w latach sześćdziesiątych. Wygłosił go polski reporter Ryszard Kapuściński, który poznał dobrze specyfikę życia w Afryce.
Wszystkie dramatyczne dzieje zostały jednocześnie zestawione z multimedialnym przedstawieniem losów ludzi żyjących dziś w różnych krajach naszego kontynentu.
Mimo formalnego podziału kontynentu czas zmian nadchodził bowiem nieubłaganie. Gorbaczow, Solidarność w Polsce, czescy i węgierscy dysydenci, upadek muru berlińskiego, rozpad Związku Radzieckiego…
Następuje odradzanie demokracji w części kontynentu znajdującej się dotąd za żelazną kurtyną. Potem nowe kraje zostają przyjęte do wspólnoty europejskiej. Jakie dziś stoją przed nim wyzwania?
Wystawa nie daje jasnej odpowiedzi na te pytania. Chwilę refleksji można jednak przeżyć w ostatniej sali, przy dźwiękach klasycznej muzyki i reprodukcjach znanych obrazów.
